Ho Şi Minh City’deki sömürge döneminden kalma ihtişamlı mahkeme binasında büyük bir olay yaşanıyordu ve koridorlarda olayların merkezindeki Truong My Lan’ın adı yankılanıyordu.Vietnam’ın en sansasyonel yargılaması olarak anılan dava, dünyanın en büyük banka dolandırıcılığını yapmaktan ölüm cezasına çarptırılan 67 yaşındaki emlakçı ve inşaatçının serüvenini gözler önüne serdi.Ölüm cezası, bu tür davalarda alışılmadık derecede ağır bir karar. Truong My Lan, Vietnam’da beyaz yaka suçlardan ölüm cezası verilen birkaç kadından biri oldu. Kararı temyiz hakkı var.
Truong My Lan, Saygon Ticari Bankası’ndan (SCB) 11 yıllık bir süreçte 44 milyar dolar kredi almaktan hüküm giydi. Savcılar, bunun 27 milyar dolarının asla geri alınamayabileceğini iddia etti. Bu miktar, ülkenin geçen yılki Gayri safi yurt içi hasılasının (GSYİH) % 6’sına eşit.Davada 2700 kişinin ifadesinin alındığı, 10 savcının ve 200 dolayında avukatın yer aldığı açıklandı.Kanıtlar ağırlığı 6 tonu bulan 104 kutudaydı. Suçlamaları reddeden Truong My Lan ile birlikte 85 kişi yargılandı.Tüm sanıklar suçlu bulundu. Dördü ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı. Geriye kalanlar ise 20 yılla 3 yıl arasında değişen, ertelenmiş hapis cezaları aldı.Truong My Lan’ın kocasına 9 ve yeğenine de 17 yıl hapis cezası verildi.Vietnam’da uzun süre çalışmış olan eski ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi David Brown “Sanırım komünist dönemde böyle açıkça gösterilen bir dava hiç olmadı. Bu büyüklükte bir dava hiç olmadı” diyor.
Peki, bu mahkeme dramasının tam ortasındaki isim hakkında neler biliyoruz?
Zirveye çıkış
Truong My Lan’ın, Ho Şi Minh City’deki Çinli-Vietnamlı mütevazı bir aileden, bir mali skandalın merkezine uzanan yolculuğu, bir hırs ve yükseliş hikayesi.Annesiyle birlikte pazar tezgahında satış yaparken, Vietnam’ın Doi Moi diye anılan ekonomik reform döneminde mülklere yatırım yaptı. 1990’larda büyük bir oteller ve restoranlar portföyüne sahip olmuştu. Bu durum, kurnaz iş zekasını gösteriyordu.Ancak asıl olarak Saygon Ticari Bankası’ndaki faaliyetleriyle odak noktasına oturdu.Savcılar, Truong My Lan’in bir dizi paravan şirket üzerinden bankanın %90’ını fiilen kontrol ettiğini ve böylece bireylerin bankalardaki payının %5’i aşmasını yasaklayan kuralların etrafından dolandığını iddia ediyordu.Dolandırıcılık da bu bankacılık imparatorluğunda yapıldı. Truong My Lan şaşırtıcı miktarlardaki parayı, bankadan hortumladı.
Aldığı krediler, bankanın verdiği tüm kredilerin %93’ünü oluşturuyordu.
Savcılara göre Truong My Lan, Şubat 2019’dan itibaren üç yıl içinde özel şoförüne bankadan 108 trilyon Vietnam dongu (4 milyar dolar) çekmesini istedi. Parayı da evinin bodrumuna sakladı.Hepsi Vietnam’ın en büyük banknotu olsa da bu boyuttaki paranın ağırlığı 2 tonu buluyor ve bu durum birçok Vietnamlıyı hayrete düşürdü. Bu paranın çok küçük bir kısmını kredi olarak çekmek isteyen Vietnamlılar karmaşık süreçlerden geçiyor ve hatta ipotek göstermeleri isteniyor.Truong ayrıca, aldığı kredilerin incelemeye tabi tutulmaması için cömert rüşvetler dağıtmakla suçlandı. Aynı davada yargılanan sanıklardan biri Merkez Bankası baş denetçisiydi ve 5 milyon dolar rüşvet almakla suçlanıyordu. Bai denetçi, ömür boyu hapis cezası aldı.
haber kaynağı:bbc
